De “gele trein” wordt in de volksmond ook wel de “gele kanarie”genoemd. Het hoe en waarom van deze laatste benaming is mij niet geheel duidelijk, want afgezien van de gele kleur, zie ik geen enkele overeenkomst tussen de vogel en de trein.
Via vrienden vernamen wij, dat de EO in het programma Rail Away een reportage uit zou zenden die geheel gewijd was aan de gele trein. Het traject van de trein ligt in de Catalaanse Pyreneeën en loopt van Villefranche de Conflent (op 427 meter) naar Latour-de-Carol (op 1281 meter). Het hoogste punt ligt op 1592 meter. Wij zagen begin april deze reportage en waren zo onder de indruk van de getoonde beelden, dat we het besluit namen om een reis met het treintje te maken. Bovendien leek het ons een goed idee om als een soort “testpiloten” voor het park te fungeren en onze bevindingen aan u door te geven. Na veel speurwerk op de kaart, ontdekten we, dat Latour-de-Carol 10 km voorbij de top van de Col de Puymorens lag, vanaf Daumazan een afstand van 130 km (via de col) en 120 km (via de tunnel).
Donderdag, 1 mei j.l., zijn we naar Latour-de-Carol gereden. De weg gaat via Foix grotendeels over de N20 richting Andorra. Vijf km voor de top van de Col de la Casa, verlaten we de route naar Andorra en gaan via de Col de Puymorens naar het voor ons dichtstbijzijnde startpunt: Latour-de-Carol. Aangekomen op het station, kost het ons veel moeite om de lokettist te vinden. Geroep en getik op het raam wekken geen reactie van binnen op. Zou hij een uiltje knappen op de dag van de arbeid, 1 mei? We weten een schoonmaakster over te halen om naar binnen te lopen en het lukt, want even later verschijnt een jongeman achter het loket.. Het is 11.00 uur en een teleurstelling wacht ons. Het is nog vroeg in het jaar, dus vertrekken er per dag slechts 2 treinen richting Villeffranche en omgekeerd. De eerste trein is vanmorgen om 8.10 uur vertrokken en de tweede trein gaat pas om 15.40 uur. We besluiten om toch nog met de late trein te gaan. Na een uitgebreide lunch in een Catalaanse auberge zijn we om 15.00 uur weer terug op het station. We kopen tickets voor zowel de heen- als de terugreis. Helaas zijn Ida en ik boven de 60 jaar en dus krijgen we een korting van 25%. Bij de tickets krijgen we een mooie kleurenfolder waar de gehele route van de trein met alle bezienswaardigheden per station en mogelijkheden voor wandelingen is aangegeven. Het geheel gelardeerd met mooie kleurenfoto’s. De trein staat al klaar en die ziet er voor een 93-jarige nog perfect uit. Hij is dan ook in de negentiger jaren gerestaureerd en gemoderniseerd en wordt goed onderhouden in de eigen werkplaats. De trein gaat over smalspoor en ontvangt stroom via sleepcontacten van een derde rail. Het is een uniek traject, dat tussen 1903 en 1911 is aangelegd. De gehele baan telt 650 kunstwerken, waaronder 19 tunnels en prachtige stenen viaducten om de kleine en grote valleien te kunnen passeren. In het dal van de rivier La Têt was geen ruimte voor de trein, daarom zijn in de steile hellingen richels gemaakt waar de rails op konden worden aangebracht. Om te voorkomen, dat hellingen gaan schuiven zijn muren van wel honderden meters langs of onder het spoor gemetseld. De prestaties in die tijd (100 jaar geleden) zijn ongelooflijk. Om een voorbeeld te noemen: het viaduct “Sejourné” bestaat uit 2 etages, is 65 meter hoog en 235 meter lang. Alleen al aan dat viaduct hebben 1500 mensen gedurende twee jaar gewerkt. De stenen voor het viaduct werden uit de granieten hellingen gehouwen en er werden eerst gigantische houten steigers gebouwd voordat men kon beginnen met metselen. Het viaduct telt 16 pijlers. Een ander gigantisch kunstwerk voor die tijd is de “Pont Gisclard” , een stalen hangbrug met 2 torens van 35 meter, waar dikke stalen kabels uitkomen, die een overspanning van 156 meter lengte dragen. Het is of de trein in de lucht zweeft op 80 meter boven de grond. De totale lengte van het traject is 63 km. De gemiddelde snelheid van de trein is 31 km per uur. Met de vele stations, waar de trein stopt, is de enkele reistijd ongeveer 2,5 uur. Er valt uiteraard nog veel meer te vertellen over “le train jaune”, maar dan wordt het verhaal te lang, dus nog één punt: het treintraject is oorspronkelijk aangelegd i.v.m. de mijnbouw in het gebied en ook voor ontsluiting van de streek voor de bewoners. Daarvoor reed er tweemaal daags een postkoets met 5 paarden. Deze had 7 uur nodig voor een enkele reis.
Daar de mijnbouw geheel is verdwenen is het bedrijf “de gele trein” nog uitsluitend voor de toeristen en nog voor een enkele inwoner, die niet over een auto beschikt. Het is zwaar verliesgevend, maar dermate uniek, dat het gehele project als industrieel erfgoed door de UNESCO is erkend en dus subsidie ontvangt.

Tenslotte, zoals beloofd, nog onze bevindingen:
• De trein zweeft niet over de rails zoals een TGV, maar schommelt en piept en maakt soms bochten, die met een normale trein niet mogelijk zijn
• In de zomermaanden (het gebied telt 2500 zonne-uren) zijn er ook enkele open wagons, barquettes geheten. Het is aan te bevelen om daar gebruik van te maken, daar je dan nog veel meer ziet, ruikt en beleefd.
• De tickets voor de trein zitten in een omslagmap, waarop precies staat aangegeven waar de trein altijd stopt. Als je bij een ander station wilt uitstappen, moet je dit vooraf even opgeven aan de conducteur. Wil je later weer terug met de trein, dan zwaai je naar de trein, die dan gewoon stopt om je weer mee te nemen.
• Het spectaculairste deel van het traject is het laatste deel (van Bolquere/Eyne tot aan Villefranche de Conflent). Om alleen dat deel te berijden, zou je met de auto over de RN116 naar Villefranche moeten rijden en daar opstappen.
• Wij vertrokken vanuit Latour de Carol om 15.40 uur, kwamen (door vertragingen) om 18.30 uur in Villefranche en moesten direct weer terug zonder sanitaire stop. 5,5 uur in de trein is iets te veel van het goede. Daarom het advies: houdt ruimte tussen de heen- en terugreis, desnoods de ene dag heen, overnachten in Villefranche en de volgende dag weer terug
• In de folder staan per station de bezienswaardigheden en de wandelingen. Spreekt iets je aan, dan stap je op dat station uit, gaat wandelen of iets bekijken en neem later de trein weer terug.
• Voor de autorit naar Latour de Carol moet je aan tijd uit trekken: 2 uur (indien je via de col wilt rijden) en 1,5 uur via de tunnel. Voor ons was de treinreis een bijzondere belevenis en wij zullen zeker nog die kant opgaan, al was het alleen maar voor wandelingen en het bekijken van bezienswaardigheden in het voor ons (en waarschijnlijk ook voor u) onbekende deel van de Pyreneeën.